Dziecko wykorzystywane seksualnie – jak rozpoznać, że dziecko jest wykorzystywane seksualnie?
Molestowanie seksualne dzieci nie zdarza się tylko wśród marginesu społecznego, lecz w każdej bez wyjątku grupie społecznej. Proceder odbywa się w zaciszu domów, także w tak zwanych dobrych rodzinach.
Dzieci same rzadko przyznają się do doznanej krzywdy. Dlatego, że się wstydzą, mają poczucie winy. Boją się, że ten, kto to robi, skrzywdzi je albo kogoś z rodziny. Bo słyszą od sprawcy: „To nasza tajemnica”. Albo kochają tego, kto je krzywdzi. Lub zwyczajnie: nie mają komu powiedzieć.
Smutne statystyki
W Polsce rocznie jest wykorzystywanych seksualnie około 10 tysięcy dzieci. Ale oficjalnych przypadków w roku 2001 Komenda Główna Policji zarejestrowała tylko 1500. Kiedy w zeszłym roku fundacja Dzieci Niczyje przepytała 800 dzieci, prawie 70 dziewczynek przyznało, że mężczyzna dotykał ich miejsc intymnych, a co czwarty chłopiec – że ktoś dorosły zmuszał do oglądania pornografii. I nikt z rodziców wcześniej z nimi o tym nie rozmawiał. Większość dzieci jest krzywdzona przez wujków, ojców, dziadków, trenerów, nauczycieli, księży, wychowawców w domu dziecka, sąsiadów. Aż 14 proc. dorosłych Polaków przyznaje, że jako dziecko doświadczyło którejś z tych form molestowania.
Według badań realizowanych przez FDN od 4 do 9 proc. 12-letnich dzieci w polskich miastach miało kontakty seksualne, a od ok. 8 do 25 proc. dzieci w tym wieku było namawianych przez dorosłego do oglądania pism lub filmów pornograficznych. Znacznie częściej dochodzi do obnażania się osoby dorosłej przed dzieckiem, zmuszania do obecności podczas stosunku, namawiania do oglądania pornografii i dotykania intymnych części ciała.
Ok. 10 proc. Polaków – jak podaje SMG/KRC – nie przyznaje osobom spoza rodziny prawa do ingerencji w przypadkach krzywdzonych dzieci. Zaledwie 61 proc. zamknęłoby w więzieniu ojca molestującego swoje dzieci!
Jak poznać, że dziecko padło ofiarą pedofila?
- Oczywistym dowodem są objawy fizyczne: choroby weneryczne, infekcje dróg moczowo-płciowych, infekcje jamy ustnej, urazy narządów płciowych.
- Nasilenie objawów psychologicznych: poczucie winy, niska samoocena, koszmary i lęki nocne, trudności z koncentracją, zachowania agresywne.
- Dziecko bawi się w „seksualne” zabawy, nagle więcej mówi o seksie lub interesuje się swoim ciałem, albo ciałem innych osób, zaczęło się masturbować.
- Niepokój powinny wzbudzić rysunki dziecka. Np. Ktoś z narysowanych członków rodziny ma wyraźnie zaznaczone organy płciowe (zamazane, podkreślone). Przemoc, krew, ciemne kolory, używanie symboli takich jak kufry, skrytki. Uporczywe pomijanie lub wyolbrzymianie któregoś z członków rodziny. Cykl dziwacznych, identycznych rysunków.
- zmiany w zachowaniu i nastroju dziecka: ma wielką tajemnicę, nawiązuje nowe znajomości, albo stara się kogoś unikać. Podejmuje próby niejasnego powiedzenia czegoś rodzicom („Mamo, jak będę dorosła, to ci coś powiem”). Opuszcza się w nauce, dostaje prezenty lub pieniądze.
- Efektem przemocy seksualnej może być również używanie przez dzieci alkoholu, narkotyków czy prostytuowanie się.
Jak reagować, kiedy mamy podejrzenia?
Jeśli wspomni o jakichś zachowaniach, które nasuwają podejrzenie o pedofilii, zawsze wierz dziecku. Uświadom dziecku, że nie jest niczemu winne. Zazwyczaj boi się ono, że to do niego będą skierowane pretensje. Przekonaj, że chcecie mu pomóc, a nie karać. Poproście o pomoc psychologa.
Przygotujcie się do rozmowy bez dramatyzowania sytuacji:
Nie sugeruj odpowiedzi, ale zadawaj pytania otwarte. Dzieci „przyparte do muru”, często dla świętego spokoju potwierdzają sugestie.
Opowiedzcie dziecku historię Julii lub Patryka, którzy zwrócili naszą uwagę tym, że zachowywali się podobnie (np. zaczęli wagarować).
Historyjka może np. brzmieć: „Wczoraj w telewizji widziałam program o kłopotach dzieci. Zainteresowała mnie historia Julii, dziewczynki mniej więcej w twoim wieku. Jej mama zauważyła, że Julia jest tajemnicza i smutna, o niczym nie rozmawia z rodzicami. Zastanawiam się, co mogło spowodować jej kłopoty. Musiałam przerwać oglądanie, ale cały czas o tym myślę. Jak sądzisz, jak można by jej pomóc? Jakie ona miała kłopoty? Myślisz, że działo jej się coś złego? Na podstawie takiego wprowadzenia możemy wciągnąć córkę lub syna do rozmowy. Dowiemy się, jakie będzie miała rady i pomysły.
Po kilku godzinach powróćcie do rozmowy. „Myślałam o tym, co mi powiedziałaś i pomyślałam, że może i ty masz jakiś kłopot? Też jesteś (….zamknięta w sobie, masz jakieś nowe towarzystwo..) Bardzo chcę ci pomóc…” Jeżeli nawiążecie dobry kontakt, to jest szansa, że dziecko się przed tobą otworzy.
Jeśli dziecko zgłosi zły dotyk do np. psychologa szkolnego, może zostać wszczęte postępowanie przygotowawcze w prokuraturze, które zakończy się skierowaniem aktu oskarżenia do sądu.
Jeżeli osoba spoza rodzinnego środowiska dziecka zauważy objawy świadczące o molestowaniu ma prawo złożyć doniesienie w prokuraturze bez pośrednictwa szkoły.
Córeczko, nie rozmawiaj z nieznajomym.
Jak uchronić dziecko przed pedofilem?
Najskuteczniejszym sposobem walki z pedofilią jest rozmowa o zjawisku i nakłanianie dzieci do ostrożności w kontaktach z nieznajomymi. Z badań SMG/KRC wynika jednak, że rozmowy o seksie prowadzi z dziećmi tylko 10 proc. matek i ojców!
Jedyna nadzieja jest w profilaktyce. Pamiętajmy, że im mniej świadome niebezpieczeństw są nasze dzieci, tym łatwiej padają ich ofiarami.
Naszym zadaniem jest wyczulanie na istnienie tego typu zagrożeń. Mówimy zawsze wprost, w sposób zrozumiały dla dziecka.
Co może zrobić rodzic, żeby przeciwdziałać pedofilii?
- Bądź przyjacielem własnego dziecka. Zachęcaj do rozmów na każdy temat. Nigdy nie zbywaj dziecka, jeśli o coś pyta. Przede wszystkim naucz je, że z rodzicami może rozmawiać o wszystkim.
Nie złość się, gdy zrobi coś złego, ale tłumacz, dlaczego to, co zrobiło, jest złe. W ten sposób wzbudzasz w dziecku zaufanie.
- Edukuj je w sprawach seksu. Nie licz na to, że zrobi to za ciebie nauczyciel, czy katecheta. Już od najmłodszych lat zapoznawaj dziecko z faktem, że seks to naturalne zachowanie bliskich sobie ludzi, o którym można normalnie rozmawiać. Rozmawiaj bez wstydu o „wstydliwych sprawach”, ucz je nazywać części ciała, także sfer intymnych. Wytłumacz, że seks to nie tylko łóżko i nagość – ale też dotyk lub słowo.
- Uprzedź, że istnieje zjawisko pedofilii. Wyjaśnij, że dorośli mogą łatwo manipulować dzieckiem, próbują różnych sztuczek. Wabią prezentami i miłymi słowami.
- Przestrzegaj dziecko, aby nie nawiązywało znajomości z nieznanymi osobami bez wiedzy rodziców.
- Już 4 letnie dziecko powinno wiedzieć, że tylko mama i tata, albo najbliższa rodzina może je przytulać i całować. Pokaż, że te części ciała, które są chronione bielizną są „nietykalne” dla obcych.
- Mów (lub baw się) w „co wolno innym” – „co wolno dziecku”: jak ciebie można dotykać – jak tobie wolno dotykać innych. Określ strefy, których nie wolno dotykać nikomu.
- Uczul je, aby nigdy nie przyjmowało od obcych prezentów, zaproszeń, żeby nie wchodziło z obcym do windy. Przestrzegaj dziecko, aby nie dało się wciągnąć w konkretną sytuację. Podaj przykład, np. „Andżelika wpuściła do domu pana, który obiecywał jej słodycze.”
- Pytaj je od czasu do czasu, czy zaobserwowało nieostrożne zachowania innych dzieci. Groźny internet
W badaniu przeprowadzonym w ramach Fundacji Dzieci Niczyje i finansowanym przez UNICEF okazało się, że 9 na 10 dzieci (12 – 17 lat) korzysta z internetowych serwisów umożliwiających rozmawianie na żywo – bardzo często wykorzystywanych przez pedofilów do „łowienia” ofiar. Spośród korzystających z łączności internetowej, aż 87 proc. dzieci w ciągu roku podało nieznajomemu swój adres e-mail, 64 proc. – numer telefonu, a ponad 40 proc. adres zamieszkania oraz przesłało zdjęcie. 66% dzieci otrzymało propozycję spotkania. Ponad połowa wciągana była wbrew swojej woli w rozmowy o charakterze seksualnym. W ciągu ostatniego roku 80% dzieci natrafiło w Internecie na pornografię.
Jeśli twoje dziecko korzysta z Internetu, koniecznie porozmawiaj z nim, jak unikać prowokacji ze strony niepożądanych osób:
Przedstaw listę zasad, które mają je chronić.
- Nigdy nie podawaj informacji o sobie, takich jak: twój adres, numer telefonu, numer do rodziców, oraz nazwa i miejsce swojej szkoły.
- Mów swoim rodzicom wszystko to, co sprawiło, że czujesz się zakłopotany kiedy używałeś Internetu.
- Nigdy bez zgody rodziców nie umawiaj się na spotkanie z kimś, kogo poznałeś w Internecie. Jeżeli zgodzą się na spotkanie, upewnij się, że odbędzie się w miejscu publicznym i nie idź tam sam.
- Nigdy nie odpowiadaj na wiadomości czy inne wiadomości z sieci, które są dwuznaczne, agresywne, przerażające albo zawstydzające. Zrób kopię takiej wiadomości i przekaż rodzicom, oni wyślą to do odpowiednich władz.
- Nigdy bez zgody rodziców nie wysyłaj własnych zdjęć ani innych prywatnych materiałów osobie, którą poznałeś online.
Bliższe rady jak ustrzec dziecko znaleźć można:
www.fundacjapomocydzieciom.org
www.zlydotyk.onet.pl
W niebieskiej linii, tel. 0 800-1200-02
