Zostaniemy dziadkami: to szczęście czy kłopot?
Kiedy mówimy „dziadkowie”, pojawiają się skojarzenia: „domowy obiadek, słodycze, beztroska zabawa z wnukami, opowieści i bajki, zdjęcia i pamiątki rodzinne, rozpieszczanie, wyręczanie, opieka…” Taki stereotyp dziadków, oddanych bezgranicznie wnukom i dzieciom jest wciąż żywy; jak pokazał sondaż Gazety Wyborczej aż 69 proc. badanych kobiet chce wcześniejszej emerytury, „żeby zająć się domem i wnukami”.
Dla wielu stosunkowo jeszcze młodych kobiet i mężczyzn, np. w wieku 45-50 lat, informacja o tym, że zostaną dziadkami, wywołuje mieszane uczucia. Naturalne wzruszenie i radość miesza się z pytaniami: jak od teraz zmieni się moje życie? Zwłaszcza dla aktywnych zawodowo dziadków, których jest coraz więcej, informacja o nadejściu wnuka może być źródłem stresu.
Społeczny nakaz opiekowania się wnukami i bycie do dyspozycji dzieci jest wciąż bardzo silny, wzmacnia je dodatkowo polskie zamiłowanie do tradycyjnych wartości, także do przekazów religijnych. Ale presji warto się przeciwstawiać, aby jesień życia stała się zasłużonym i wypracowanym czasem odpoczynku po wielu latach zawodowych i rodzinnych obowiązków. Podróżujące po świecie niemieckie czy francuskie pary w dojrzałym wieku do niedawna wzbudzały u jednych zazdrość- u innych zgorszenie. Dziś także życie nowoczesnych polskich dziadków zaczyna nabierać nowego charakteru, w którym jest więcej zdrowego egoizmu.
Coraz więcej babć i dziadków, wzorem zachodnich równolatków zaczyna buntować się wobec przypisanej od wieków roli i zamiast poświęcenia oferuje wnukom partnerstwo. Pomoc, czy wsparcie- owszem, ale nie stawianie wnuków i dzieci na pierwszym miejscu. Nowoczesna babcia czy dziadek może okazać się autorytetem, przyjacielem, czy powiernikiem dla dorastającego wnuka, dbając jednocześnie o własne potrzeby.
Jak więc pogodzić oczekiwania dzieci, presję otoczenia z własnymi planami życiowymi? Jak znaleźć właściwe proporcje między dawaniem i spełnianiem się?
- zanim pojawi się wnuk, porozmawiaj z dzieckiem, czego od ciebie oczekuje. Przedstaw własne pomysły na pomoc. Rozważ, czy prośba o codzienną, kilkugodzinną opiekę nad wnukiem nie pozbawi cię zdrowia czy możliwości spełniania twoich celów. Masz prawo odmówić, zwłaszcza, gdy dziecko stać na opiekunkę. Przepracowany dziadek, zgorzkniała i narzekająca babcia to dla wnuka żadna pociecha. Kiedy spędzisz z nim mniej czasu, ale za to aktywniej i serdeczniej, przyniesie to więcej korzyści zarówno jemu, jak i tobie. Jeśli pracujesz zawodowo widuj wnuka w weekendy i nie angażuj się w metody wychowawcze zaplanowane przez rodziców.
- co innego weekendowa wizyta syna i wnuczki, a co innego codzienne angażowanie się w wychowanie i opiekę nad maluchem. Najlepsze kontakty z wnukami, a także najwięcej satysfakcji mają dziadkowie, którzy inwestują raczej w jakość niż ilość wspólnie spędzanego czasu; spacery, wycieczki, gry i zabawy, czytanie lektur, oglądanie telewizji oraz rozmowy o książkach, programach telewizyjnych, o historii, sztuce, czy przyrodzie.
- zachowaj czas na własne przyjemności, czas wolny i pracę. Nie stawiaj dzieci i wnuków w roli „właścicieli” twojego czasu. Czas poświęceń masz dawno za sobą. Teraz możesz jedynie świadczyć taką pomoc, która nie wymaga poświęceń i wiąże się z przyjemnością.
- pamiętaj, że wciąż masz do spełnienia rolę życiowego partnera dla małżonka. Jeśli rzucasz się w wir pomocy dla wnucząt, może poczuć się osamotniony i niekochany, co grozi rozpadem związku.
- mówi się potocznie, że z wiekiem przybywa cierpliwości; wymaga się więc od dziadków anielskiego spokoju w opiece nad dziećmi. Tymczasem odzwyczajamy się od wrzasku i ruchliwości małej istoty. Poza tym dolegliwości klimakterium czy andropauzy czasowo obniżają kondycję układu nerwowego i irytujemy się o wiele bardziej niż w młodości. Jeśli czujesz, że masz nerwy jak postronki, zadbaj najpierw o własną kondycję fizyczną i psychiczną, zanim ofiarujesz pomoc. W przeciwnym razie może się ona okazać „niedźwiedzią przysługą”.
- nie miej wyrzutów sumienia, że nie czujesz się odpowiedzialna za wychowanie wnuka tak mocno, jak za opiekę nad własnym dzieckiem. W końcu przekazałaś mu wiedzę jak wychowywać potomstwo.
- jeśli nie czujesz się gotowa na bycie opiekunką, od razu pomów o tym z dziećmi. Nie udawaj, że to ci sprawia przyjemność.
Po co nam dziadkowie?
Raport CBOS-u z roku 2000 roku wskazuje, że niemal trzy piąte ankietowanych zawdzięcza coś swoim babciom lub dziadkom. Poczucie wdzięczności deklarują ankietowani w wieku od 25 do 34 lat (66 proc.) oraz najmłodsi respondenci (78 proc.). W Polsce dziadkowie wpajają wnukom przede wszystkim zasady moralne, przekazują wiarę w Boga (ok. 60 proc. ankietowanych). Dziadkowie są również stróżami tradycji – dzięki nim ponad połowa wnuków poznaje dzieje swojej rodziny, a co drugi zdobywa wiedzę historyczną. Ponad połowa Polaków (52 proc.) uczy się miłości do ojczyzny, a porównywalny odsetek zawdzięcza im takie cnoty, jak: obowiązkowość, pracowitość, samodyscyplinę czy silną wolę. Dwie piąte ankietowanych (41%) dzięki dziadkom zdobywa też praktyczne umiejętności związane z prowadzeniem domu lub gospodarstwa, opieką nad członkami rodziny, majsterkowaniem czy uprawianiem jakiegoś rzemiosła. Z przeprowadzonego przez TNS OBOP badania wynika, że aż 62 proc. Polaków po rady dotyczące metod wychowawczych udaje się do swoich rodziców.
Kontakty międzypokoleniowe, zachowanie ciągłości: dziadkowie- rodzice, dzieci są naturalne, a ich historia sięga początków homo sapiens. Każdy członek wielopokoleniowej rodziny ma swój zakres kompetencji, a w razie trudności, taka rodzina szuka siły w sobie i może przetrwać każde nieszczęście.
Dzięki dziadkom dzieci od najmłodszych lat uczą się rozumieć psychikę, potrzeby i postawy ludzi starszych, uczą się tolerancji, szacunku i współczucia dla człowieka.
Dziadkowie rozszerzają świat dziecka o przeszłość: żyli w czasach innych niż obecne i dzięki doświadczeniu nabierają dystansu do wielu spraw. Potrafią wielokrotnie powtarzać te same historie nawet po kilkadziesiąt razy, a one i tak za każdym razem są dla dzieci fascynujące i pobudzają ich wyobraźnię.
Dziadkowie przekazują wnukom unikalne doświadczenie przemijania czasu; oswajają dziecko z nieuchronnością końca ludzkiego życia i przygotowują dziecko na przeżywanie strat.
Zobacz korzyści z bycia nowoczesnymi dziadkami:
Osoby, które w dzieciństwie utrzymywały ciepły i bliski kontakt z dziadkami, mają lepszy obraz samego siebie, lepiej nawiązują kontakty a nawet poprawiają się ich zdolności pracy zespołowej. Dzieci z rodzin wielopokoleniowych, w których kultywuje się bliską więź z dziadkami, znacznie łatwiej się uczą i sprawiają mniej kłopotów wychowawczych. Możesz więc przyczynić się do zdrowego rozwoju twoich najbliższych, a to chyba jedno z najbardziej satysfakcjonujących życiowych zadań. Miło jest zaistnieć w świadomości rodziny jak ktoś, kto scala, jednoczy, uczy i wpływa pozytywnie na familijną atmosferę.
